Leraar en sportleider
Harry Stegeman (geboren op 12 november 1946 in Lochem) behaalde in 1967 na een studie aan de Groningse ALO op 20-jarige leeftijd de akte MO P. Na een jaar militaire dienst was hij van 1968 tot 1974 achtereenvolgens leraar lichamelijke opvoeding aan de Lagere en Middelbare Technische School in Gouda en aan de RK Mavo St. Willibrord en de Hogere Landbouwschool in Utrecht. Daarnaast was hij enige jaren sportleider aan de Rijksuniversiteit Utrecht.

Wetenschappelijk medewerker en opleider
In 1968 startte Stegeman met de studie Pedagogiek aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij rondde deze studie (afstudeerrichting Schoolpedagogiek) in 1973 af.
In datzelfde jaar volgde een aanstelling tot wetenschappelijk medewerker aan de zojuist gestarte Interfaculteit Lichamelijke Opvoeding van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Samen met collega Bart Crum ontwikkelde hij de afstudeerrichting Didactiek van het bewegingsonderwijs. Het onderzoek van Stegeman was vooral gericht op vakwerkplanontwikkeling en planningsgedrag van leerkrachten bewegingsonderwijs.
Halverwege de jaren tachtig combineerde hij zijn baan aan de VU met die van lerarenopleider aan de ALO Groningen.

Beleidsmedewerker, manager en hoofdredacteur
Harry Stegeman verliet de Vrije Universiteit in 1986. Na een korte periode als beleidsmedewerker op het ministerie van Onderwijs te hebben gewerkt - hij bereidde daar onder meer de reactie van minister Deetman op het zgn. ACHODLO-rapport over de herstructurering van de lerarenopleiding LO voor - was hij als hoofd van de Dienst Lichamelijke Vorming en Sport gedurende een drietal jaren verantwoordelijk voor de studentensport aan de Rijksuniversiteit Utrecht.

In 1989 trad hij in dienst van de KVLO als hoofdredacteur van het vakblad Lichamelijke Opvoeding. Hij volgde in dat kader de opleiding Journalistiek voor academici aan de School voor de Journalistiek in Utrecht (1990-1991).
Daarnaast was hij bij de KVLO onderwijskundig beleidsmedewerker. In die hoedanigheid stond hij mede aan de wieg van bepalende ontwikkelingen die zich in het laatste decennium van de vorige en de huidige eeuw voordeden.

Tussen de bedrijven door wist Harry Stegeman tijd en energie te vinden voor het schrijven van een dissertatie. Hij promoveerde in 2000 op Belang van bewegingsonderwijs. Over legitimatie en algemene doelstellingen van het schoolvak lichamelijke opvoeding. In zijn dissertatie formuleerde hij de algemene doelstelling van het bewegingsonderwijs als volgt: 'Het bewegingsonderwijs is erop gericht de leerlingen bekwaam te maken voor zelfstandige, verantwoorde, perspectiefrijke en blijvende deelname aan de bewegingscultuur'. Deze doelformulering kreeg een breed draagvlak in de vakwereld en werd en wordt vaak geciteerd.

Onderzoeker, lector en publicist
Harry Stegeman ging in 2002 als senior onderzoeker aan de slag bij het net opgerichte Mulier Instituut in – toen nog – 's-Hertogenbosch. Hij deed daar onder meer onderzoek naar de effecten van sport en bewegen op school en was verantwoordelijk voor het door het ministerie van VWS mogelijk gemaakte onderzoeksproject Kwaliteit van Lichamelijke Opvoeding, dat hij in samenwerking met vertegenwoordigers van vijf ALO's en de SLO uitvoerde (Stegeman, 2007).

In 2003 werd hij benoemd tot lector 'Bewegen en gedragsbeinvloeding' aan de Hogeschool Windesheim te Zwolle. Het lectoraat had als aandachtgebieden 'bewegen in de vrije tijd' en 'bewegen in het onderwijs' en deed onder meer onderzoek naar de constructie van leertaken in bewegingssituaties, samenwerking tussen het bewegingsonderwijs en andere sportaanbieders, de kwaliteit van het keuze-examenvak lichamelijke opvoeding, de effecten van sport vanuit opvoedkundig perspectief, sport- en bewegingsstimulering en gedragsproblemen in het bewegingsonderwijs.

Stegeman sloot zijn lectoraat 'Bewegen en gedragsbeïnvloeding' aan de Hogeschool Windesheim en zijn werk voor het Mulier Instituut in 2008 af met de afscheidsrede Bewegingsonderwijs op waarde geschat (Stegeman, 2008). Bij die gelegenheid waren vrienden, vakgenoten en wetenschappers gevraagd om hem op waarde te schatten voor het leergebied. Zij typeerden hem onder meer als 'innemend pleitbezorger voor het belang en de noodzaak van goed bewegingsonderwijs' en als 'schrijver eerste klas' (Bax & Van Mossel, 2008).

Stegeman vervulde tal van bestuurs- en adviesfuncties. Zijn lijst van publicaties en presentaties is indrukwekkend. Ook na zijn pensionering liet Stegeman van zich horen. Hij was mede-ontwikkelaar, samensteller en redacteur van de canon van de lichamelijke opvoeding en bleef publiceren, onder meer op Sport Knowhow XL. Hij manifesteerde zich overigens niet alleen binnen de wereld van sport en bewegen: in 2017 verscheen van zijn hand Langs de Nederrijn en in 2019 Lopen langs de Linge, twee prachtige portretten van rivierengebieden in de buurt van Stegemans woonplaats Wijk bij Duurstede. In 2021 voegde hij daar nog een prachtig portret van een uniek gebied aan toe: In de Kop van Overijssel. De KVLO benoemde hem bij zijn afscheid in 2008 tot erelid en in 2016 werd hij benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau.

Literatuurverwijzingen

• Bax, H. en Mossel, G. van (2008). Bewegingsonderwijs op waarde geschat. Liber amicorum voor Harry Stegeman. Zeist: Jan Luiting Fonds, p. 8.
• Bax, H. (2008). Harry Stegeman, meer dan veertig jaar pionier. Lichamelijke Opvoeding, 96e, nr. 14, p. 12-14.
• KVLO (2004, 2010). Beroepsprofiel leraar lichamelijke opvoeding. Zeist: KVLO.
• Brouwer, B., Aldershof, A., Bax, H., Berkel, M. van, Dokkum, G. van, Mulder, M.J. en Nienhuis, J. (2011). Human movement and sports in 2008. Een blik in de toekomst van lichamelijke opvoeding/bewegingsonderwijs en sport op school. Enschede: SLO, p. 24.
• Stegeman, H. (red.) (2007). Naar beter bewegingsonderwijs. Over de kwaliteit van sport en bewegen op school. Den Bosch/Nieuwegein: W.J.H. Mulier Instituut/Arko Sports Media.
• Stegeman, H. (2008). Bewegingsonderwijs op waarde geschat. Zwolle: Hogeschool Windesheim.

Auteur: Hilde Bax

Harry Stegeman over zijn andere passie: de Nederrijn. Bron: Harry Stegeman.