Sinds januari 2007 was het voor docenten lichamelijke opvoeding mogelijk zich aan te melden voor inschrijving in het KVLO-Register. Gelijktijdig werden opleidingsinstituten en expertisecentra uitgenodigd hun scholingen bij de Commissie Registratie van de KVLO aan te bieden voor waardering.
De invoering van het register paste in de ontwikkelingen van de , de bekwaamheidseisen en het bekwaamheidsdossier voor onderwijspersoneel. Met ingang van het schooljaar 2006-2007 werden scholen verplicht om van alle leraren een bekwaamheidsdossier te onderhouden. Deze verplichting geeft onderwijsgevenden die willen investeren in zichzelf, en daarmee waardevoller worden voor hun leerlingen en hun school, nieuwe mogelijkheden. Met het KVLO-Register kregen docenten lichamelijke opvoeding die willen werken aan het uitbouwen van hun professionaliteit de mogelijkheid dat zichtbaar te maken.
Vanaf 2010 bestond de mogelijkheid om het eigen portfolio digitaal bij te houden inclusief cursusmateriaal en certificaten. Ondertussen werd het ook mogelijk om in één keer een totaaloverzicht van de gevolgde scholingen en andere activiteiten met betrekking tot het vergroten van de deskundigheid te zien. Ten minste de helft van de deskundigheidsbevordering moest vakspecifiek zijn en ten minste twee derde moest behaald worden met scholingen. Onderhoud van Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen (EHBSO) was een verplicht onderdeel.
Bij de KVLO onder het voorzitterschap (2001-2010) van
Gert van Driel
ontstond rond 2004 het plan om een register voor docenten lichamelijke opvoeding aan te leggen naar analogie van de BIG (Beroepen in de Gezondheidszorg). Toen duidelijk werd dat van een algemeen landelijk lerarenregister voorlopig geen sprake zou zijn, nam het bestuur van de KVLO het initiatief om dan maar zelf een lerarenregister te starten. Lichamelijke opvoeding heeft immers goed opgeleide professionals nodig die perfect op de hoogte zijn en blijven van actuele kennis, kunde en inzichten betreffende het leergebied in en rondom de school. Het belang van een kansrijke en verantwoorde bewegingsontwikkeling van jeugdigen brengt dit met zich mee. Het bestuur zag in een beroepsregister een mogelijkheid om de beroepsgroep te professionaliseren en stelde Hilde Bax aan als bestuursondersteuner. Één van haar taken was het opzetten van het register voor leraren lichamelijke opvoeding. Dat werd in december 2006 ingesteld en vanaf 2007 konden leraren LO zich, na weging van hun opleiding en nascholing, voortaan laten opnemen in het Register leraren Lichamelijke Opvoeding. In de aanloop naar een algemeen lerarenregister voerde Bax overleg met de Stichting Beroepskwaliteit Leraren en de daaruit ontstane Onderwijscoöperatie. Het initieel lerarenregister van de KVLO werd als uitgangspunt genomen. Vanaf 2013 is dat opgegaan in het vrijwillige landelijke Registerleraar. Vanuit de KVLO speelden ook Harry Evers (als jurist) en
Baukje Zandstra
(als opvolgster van Bax) een belangrijke rol bij de realisatie van het in 2017 in te voeren algemeen beroepsregister voor leraren nadat de Wet Beroep Leraar door de 2e en 1e Kamer zou zijn aangenomen. Met de komst van het nieuwe kabinet werd het voornemen om de verplichte Lerarenregister in te voeren uitgesteld. Er bestond vanuit leraren, meer dan 10 jaar na invoering van het vrijwillige KVLO Register, nog steeds scepsis over deze verplichting. Het vrijwillige lerarenregister bleef bestaan en daarin konden docenten hun portfolio bijhouden. Het bestuur van de Onderwijscoöperatie gaf geen ondersteuning meer bij de implementatie van de Wet Beroep Leraar en het Lerarenregister en stopte in 2019. In november 2021 is een initiatief wetsvoorstel, waarin alle wettelijke bepalingen over het lerarenregister uit de Wet Beroep Leraar werden geschrapt, ter bekrachtiging naar de koning gestuurd, waarna deze per 1 augustus 2022 in werking trad.
Tijdens het voorzitterschap van Gert van Driel heeft de KVLO ook anderszins veel werk gemaakt van die professionalisering. Het aantal
studiedagen,
in samenwerking met de ALO's en vaak ook de SLO, voor de diverse typen van onderwijs, groeide sterk. In 2004 verscheen het
als opvolger van het beroepsprofiel uit 1996. Het nieuwe profiel speelde in op de complexiteit van het lerarenberoep en in een tiental beroepstaken werden de benodigde competenties van de leraar lichamelijke opvoeding uitgewerkt. Ook was er de nodige aandacht voor
motorisch remedial teaching
en in 2007 verscheen het
Beroepscompetentieprofiel motorisch remedial teacher.
Omdat volgens de KVLO een beroepsprofiel een levensduur van vijf tot zeven jaar heeft, werd in 2008 gestart met het ontwikkelen van een nieuw Beroepsprofiel leraar lichamelijke opvoeding dat verscheen in december 2010. Daarin is aansluiting gezocht bij nieuwe ontwikkelingen zoals samenwerking met andere vakverenigingen in de
. Daarnaast werden de zeven lerarencompetenties vertaald in vakspecifieke beroepsstandaarden. Ook veranderingen in de beroepscontext vanuit het vak, de school en de samenleving kwamen uitgebreid aan bod. Denk daarbij aan: globalisering van kerndoelen en eindtermen, groeiende wetenschappelijke kennis, vernieuwing van de leeromgeving, lesgeven in toenemende diversiteit, ordening in leergebieden en thema's, bewegingsarmoede en gezondheid, brede scholen en het Olympisch Plan. Bij de herijking van het beroepsprofiel van de leraar lichamelijke opvoeding (2010) zijn de drie samenhangende bekwaamheden en de professionele basis voor leraren, opgesteld door de Onderwijscoöperatie (2014), als uitgangspunt genomen. Het gaat om de vakinhoudelijke, vakdidactische en de pedagogische bekwaamheid, geplaatst binnen een brede professionele basis. Het onderwijsproces van het kind vormt het centrum en in dit Beroepsprofiel (2017) wordt rekening gehouden met actuele ontwikkelingen in de wereld van de lichamelijke opvoeding (
https://kvloberoepsprofiel.nl/)
Traditioneel schreef voorzitter Van Driel de eerste pagina (EPA) in
Lichamelijke Opvoeding. Actuele ontwikkelingen vanuit de politiek met betrekking tot het leergebied, de kinderen en de leraar ontsnapten nooit aan zijn aandacht.
Suggesties voor doorstuderen
- Driel, G. van (2008). Convenant actieplan leerkracht. Lichamelijke Opvoeding, 96(6),5.
- Bax, H. (2008). Op weg naar het beroepsregister. Lichamelijke Opvoeding, 96(9),44.
- Bax, H. (2009). Beroepsregister gestart. Lichamelijke Opvoeding, 97(4), 34-37.
- Bax, H. (2009). Digitaal portfolio ondersteunt registratie. Lichamelijke Opvoeding, 97(12),48-50.
- Bax, H. (2010). Beroepregister, ja natuurlijk! Lichamelijke Opvoeding, 98(3),50-51.
- Bax, H., Driel, G. van, Jansma, F. & Palen, H. van der (2010). Beroepsprofiel leraar lichamelijke opvoeding. Zeist: Jan Luiting Fonds.
- Bax, H., Brouwer, B., Klaassen, C. Palen, H. van der, Roelofsen, S., Vervoorn, A., Weeldenburg, G, & Wit, G. de (2017). Beroepsprofiel leraar Lichamelijke Opvoeding. Zeist: Jan Luiting Fonds.
Literatuurverwijzingen
Externe links
Auteur: Hilde Bax (versie 2012, 2018 en 2022)
Animatiefilm van de overheid over het lerarenregister.
