Arnoldus Petrus (Arnoud) Vriends is geboren op 25 mei 1929 in Bergen op Zoom. Na de HBS-B aan het Möllerlyceum (1947) volgde hij de opleiding tot leraar lichamelijke opvoeding aan het R.K. CILG te Tilburg. Hij studeerde af in 1950, het jaar dat de R.K. Vereniging van leerkrachten in de Lichamelijke Oefening St. Thomas van Aquino (Thomas) werd opgericht. Arnoud, vaak ingekort tot Noud, vervulde zijn militaire dienstplicht (1950-1952) bij het derde Regiment Infanterie en later bij het Garderegiment Prinses Irene. Hij ‘zwaaide af’ als reserve tweede luitenant.

De basis gelegd in school en vereniging
Tussen 1952 en 1960 was Vriends werkzaam op de gemeentelijke technische school (Breda), de kweekschool ‘St. Jean Baptist De la Salle’ (Baarle Nassau) en het seminarie Ypelaar (Breda). De daar opgedane ervaring leidde tot een aanstelling op het St. Oelbertgymnasium in Oosterhout (1960-1987). Daar was hij, als een van de eerste lekendocenten, de rechterhand van de rector, pater Laetantius de Wijer. Na een aantal jaren werd Vriends tevens decaan aan ‘het Oelbert’ en directeur van de lagere akte lichamelijke oefening aan de Franciscuskweekschool (thans Pabo) in Breda.
Naast zijn werk in het onderwijs was Vriends betrokken bij verschillende verenigingen met een katholieke signatuur in het bisdom Breda. Eerst als verenigingsleider, trainer, lid van de technische commissie, jurylid, adviseur en cursusleider, en later als bestuurder.

Talentvol bestuurder
In zijn woonplaats Breda speelde Vriends een rol bij de oprichting van de kring van Bredase gymnastiekleraren en was hij bestuurslid van de afdeling Breda van de Nevobo. Op landelijk niveau was hij secretaris (1959-1970) en voorzitter (1970-1979) van Thomas van Aquino.
Zijn bestuurlijk talent reikte verder dan de wereld van de lichamelijke opvoeding. Hij was bestuurslid en achttien jaar voorzitter van de Nederlandse Katholieke Sportfederatie (1970-1990). Zijn adagium was: 'de sportieve recreatie moet openstaan voor alle mensen van alle leeftijden en draagt in belangrijke mate bij tot een volwaardiger mens-zijn'. Voor de begeleiding van de sportieve recreatie is een adequate opleiding van deskundig kader noodzakelijk. Binnen de NKS was hij tevens vice-voorzitter van het Mgr. Boymansfonds, het studie- en publicatiefonds van de NKS (1978-1990).
Naast deze functies was Vriends ook bestuurlijk actief binnen andere (inter)nationale organisaties.
Door zijn vele bestuurlijke functies stond Vriends jaren in het centrum van de lichamelijke opvoeding en sport in Nederland. Hij verstond daarbij de kunst mensen aan elkaar te binden en samen te staan en te gaan voor een ideaal.

Initiator
Vriends was de bedenker van de Thomas Oriëntatiedagen. Hij werd in de uitwerking en organisatie daarvan lange tijd gesteund door Hans Vlasblom, jarenlang bestuurslid en eindredacteur van het vaktijdschrift Thomas. De Thomas Oriëntatiedagen worden vanaf 1965 tot op de dag van vandaag gerealiseerd en zijn uitgegroeid tot landelijke studiedagen, betekenisvol voor de wereld van de lichamelijke opvoeding én de sport.
Binnen de NKS leverde Vriends een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het RK Centraal Instituut Opleiding Sportleiders (CIOS) in Sittard.
Tijdens de jarenlange samenwerking met Peter van Dorst (NSF) en Peter Kramer (KNVLO) legde Vriends de basis voor de fusie tussen de KNVLO en Thomas van Aquino in 1987. Vanuit dezelfde samenwerking kwam ook de oprichting van de Stichting Studiecentrum voor Lichamelijke Opvoeding, Sport, Bewegingsrecreatie en Aanverwante Gebieden tot stand (1981), later Gymnologisch Instituut genoemd, aan de Universiteit van Utrecht. Met #50497 Klaas Rijsdorp als eerste hoogleraar en Dries Beijerbergen van Henegouwen als ambtelijk secretaris, heeft dit instituut veel tot stand gebracht.
Vriends was betrokken bij landelijke acties als ‘Trim U Fit’ en ‘Sportreal’, bij de oprichting van de Stichting Meer Bewegen voor Ouderen waarvan hij ook voorzitter was (1985-1992) en bij het Verband van Katholieke Maatschappelijke Organisaties (VKMO, 1987-1990).

Inspanningen gewaardeerd
Veel doelgroepen, partijen en instanties hebben profijt gehad van de inspanningen van Vriends. De waardering daarvoor is uitgesproken door de katholieke kerk, de overheid en instanties op het gebied van lichamelijke opvoeding en sport. Hij is daardoor waarschijnlijk de meest gedecoreerde leraar lichamelijke opvoeding in Nederland.
Arnoud Vriends is overleden op 9 december 2009 in Breda. Op die dag werd de 42e Thomas Oriëntatiedag georganiseerd. De werelden van het onderwijs, de lichamelijke opvoeding en de sport namen op die dag symbolisch afscheid van een inspirerend mens met een heldere visie.

Literatuurverwijzingen

• Derks, M. (2000). Bezield bewegen: 50 jaar Thomas van Aquino, katholieke vereniging van docenten lichamelijke opvoeding. Zeist: Jan Luiting Fonds (nr. 68), p. 103-121.
• Tilborg, C.G.A.T. van (2000). Sedimenten van sentimenten: 75 jaar Academie voor Lichamelijke Opvoeding Tilburg. Tilburg: Fontys Sporthogeschool. Deel 3: Status maturandi 1986-1999, p. 216-217.

Externe links

• FICEPFéderation Internationale Catholique d’Education Physique et Sportive
• Nederlandse Katholieke Sportfederatie
• NOC*NSF
• Thomas van Aquino

Auteur: Henk van der Loo

Als gevolg van de opkomst van de sportspelen pleit Arnoud Vriends, als voorzitter van Nederlandse Katholieke Sportfederatie, voor aanpassing van de sportaccommodaties op scholen. Uit de NOS serie 'Lijf in beweging' (1973). Bron: Beeld en geluid.