Biografieën

Massale oefeningen

Jeanne van der Most-Leijerweert was jarenlang de ongekroonde koningin van de massale oefeningen die in die tijd in de turnwereld gebruikelijk waren. Ze reisde stad en land af om de door haar gemaakte oefening met de leiding en de leden van de deelnemende verenigingen door te nemen en in te studeren.
Haar choreografieën waren steeds origineel en ze gebruikte veel wisselende en in elkaar overgaande opstellingen en het op bijzondere wijze openen en sluiten van kolommen en kringen. De deelnemers droegen speciale kostuums en steeds weer kwam Van der Most- Leijerweert met ‘trouvailles’ zoals bij voorbeeld het meezingen van slotakkoorden.
Met name de bedrevenheid van Van der Most-Leijerweert met de knotsen was van uitzonderlijk niveau. Ze ontwierp die knotsen zelf en met de knotsoefeningen waren zij en Aspasia tientallen jaren onaantastbaar en ongeëvenaard in Nederland en een voorbeeld voor vele verenigingen.

Enkele voorbeelden van door Van der Most-Leijerweert geleide massale oefeningen zijn:
  • De demonstratie tijdens het eerste Bondsfeest van het KNGV na WOII. Dat feest vond plaats met Pinksteren 1946. Op 10 juni kwamen 20.000 deelnemers in Arnhem bijeen voor wat genoemd werd ‘een Nationaal Vredesfeest’. De door haar ontworpen oefeningenserie ‘Vrede en vrijheid’ werd uitgevoerd door meer dan duizend deelnemers en door haar geleid vanaf een hoge commandotoren. Bij de ‘opmarsch, met 120 personen frontbreedte’, op de Sonsbeekweide vormden de verenigingen Aspasia, T.H.O.R. en Kralingen de frontbreedte. Maar liefst 24 hoofdkolomopstellers en 72 kolomopstellers waren nodig om de juiste instructies aan de deelnemers te kunnen geven. Ter voorbereiding van het evenement had Van der Most-Leijerweert op zondag 2 juni in Schiedam een instructiedag geleid.
  • De ‘show’ bij het 80-jarig bestaan van het KNGV. In 1947 stelde het KNGV voor om in 1948 een nog grootser een imposantere voorstelling te houden dan die van 1946. Die zou uitgevoerd worden ter afsluiting van het 3-daags Jubelfeest van het KNGV, te houden tijdens het Pinksterweekend van 1948. Van der Most-Leijerweert ontwierp een serie nieuwe oefeningen en had voor de uitvoering een aantal speciale effecten voor ogen. Ze demonstreerde de oefeningen met een 50-tal leden van Aspasia aan de leidsters en leiders van de gymnastiekverenigingen tijdens een technische studiedag op 3 januari 1948 in Utrecht. De jubelserie noemde zij ‘Mooi Holland’. Het KNGV stuurde alle deelnemende verenigingen een fotoserie: ‘Bijlage bij de 1e technische gegevens over het jubelfeest van het K.N.G.V.’ (KVLO-archief: D 65). Mede aan de hand van deze fotoserie werden de alle leiders en leidsters van verenigingen geschoold op regionale instudeerdagen en vervolgens gingen zij in hun vereniging aan de slag.
  • Op de dag van de uitvoering, Pinkstermaandag 17 mei 1948, was het ‘naturlijke stadion’ van de Sonsbeekweide in Arnhem volgestroomd met 25.000 toeschouwers. Van der Most-Leijerweert leidde de oefenserie ‘Mooi Holland’ die, op vaderlandse melodieën, werd uitgevoerd door 12.000 turnsters. Voor de pianobegeleiding zorgde Aart Ackema, die in die jaren de vaste pianist was van Aspasia. De uitvoering leidde tot zeer lovende verslagen in de nieuwsbladen.
  • De openingsdemonstratie van de 11e Olympische dag op 18 juni 1950. In het bijzijn van de koninklijke familie werd door 1200 in het wit geklede dames van het KNGV een oefening, ieder met twee knotsen, uitgevoerd.
  • De door Van der Most-Leijerweert samengestelde knotsoefening tijdens het in 1950 gehouden gymnastiekcongres op donderdag 1, vrijdag 2 en Zaterdag 3 juni 1950 te Rotterdam. Deze demonstratie vond plaats in het stadion van Feijenoord.
  • De knotsoefeningen uitgevoerd tijdens het 30e Bondsfeest van de KNGV. Dit feest werd gedurende drie dagen gehouden in de Houtrusthallen en op het HBS-terrein in Den Haag. Van der Most-Leijerweert ontwierp de knotsoefeningen, studeerde die in met de deelnemende verenigingen en gaf op 1e en 2e Pinksterdag 1952 leiding aan de uitvoering door 960 respectievelijk 1200 deelneemsters. Dezelfde oefening werd een jaar later in het Feijenoordstadion in Rotterdam uitgevoerd door 480 dames met 960 witte knotsen tijdens de afsluiting van de eerste Gymnastrada.
  • De opening van de 13e Olympische dag, gehouden in het Olympisch stadion op 22 mei 1952 (Hemelvaart). Op die dag waren 60.000 toeschouwers en enkele leden van de koninklijke familie aanwezig voor de de voetbalwedstrijd Nederland tegen Oostenrijk B. Een kleine 500 dames verzorgen met hun knotsen gedurende twintig minuten de opening van deze dag.
Op de commandotoren (3e van li) leidt Jeanne de opvoering van 'Vrede en Vrijheid’.  Vredesfeest KNGV op de Sonsbeekweide te Arnhem.

Jeanne voert het commando (1946)

30e Bondsfeest (Houtrust in Den Haag) Pinksteren 1952

Leidster Bondsfeest (1952)