Venster

Anekdotes

‘De lange Jan’, zoals hij in Calo-kringen werd genoemd om hem niet te verwarren met de latere Calo-rector J.C. van Asch, was een bijzondere man die door heel verschillende mensen heel uiteenlopend werd gekend. Overigens werd hij door intimi als ‘Harsen' (staat voor kale harses en de stelligheid van zijn uitspraken) aangesproken. Zo hield hij lange tijd vast aan twee ‘dogmatische' principes te weten het bewegen op 'blote voeten’  en 'het gespeelde ritme niet uit apparatuur, maar middels  piano, gitaar of tam tam’. Onderstaand volgen enkele anekdotes, zoals velen hem niet gekend hebben, maar die hem toch bijzonder typeren.

In 1955 bezoacht Van As samen met zoon Tom een congres in Saarbrücken en ontmoette daar wederom Rudolf Bode. In een particuliere bijeenkomst van een klein gezelschap demonstreerden zij aan Bode de door Van As in het Nederlandse onderwijs geïntroduceerde tam-tam (1938). Bode was enthousiast en sloeg in no-time de verschillende), niet simpele (soms Zuid-Amerikaanse) ritmes, op de tam-tam na.

Tijdens een andere internationale demonstratie met CALO-studenten werd onder leiding van Jan van As een reidans en een spheroïde-oefening uitgevoerd. Men viel in de prijzen waarna Van As ontroerd stamelde : ‘Medau vond het goed’. Zijn ontroering ontstond niet omdat hij de internationaal beroemde H. Medau zo bewonderde, want hij vond dat Medau te kunstzinnig (als doel) de handgereedschappen hanteerde. Maar door met het bewegen van deze dames met de spheroïde tegengas te geven, waren zij desondanks in de prijzen gevallen.

Fameus waren de optredens van de leerlingen van de Tweede Christelijke HBS (nu lyceum Zandvliet) in Den Haag waar Van As langdurig leraar was. Meestal werd met een aantal leerlingen een demonstratie ritmische gymnastiek gegeven onder leiding van Van As. Hij gaf ook leiding aan een schoolorkest. Bij musicalachtige optredens verzorgde hij tekst, muziek, dans en decor. Daarbij bleek hij een strenge leraar met bijzondere kwaliteiten.

Tijdens lerarenvergaderingen werden niet alleen cijfers besproken, maar ook verhalen over onaangepast gedrag of ontdekte buitenbeentjes in de onderwijscultuur. In de eerstvolgende les sprak Van As zo’n jongen dan aan met het ‘bevel’: ‘Jij komt vanaf nu bij de knorhanen’. Op deze wijze vormde hij een koortje van een ploeg zogenaamde rotjongens, waarvoor hij een reeks liedjes schreef en componeerde. Zij oefenden die samen en traden ook regelmatig op. Jan Boerstoel (tekstdichter, geb. 1944) organiseerde achteraf gezien kort voor zijn dood, een reünie van de knorhanen. Al ginnegappend kwamen zij bijeen: een minister, een generaal, een aantal andere hoogwaardigheidsbekleders en nog heel veel anderen. Op verzoek stuurde/dirigeerde Van As, zoals altijd van achter de piano. Toen iemand te vroeg inzette, stopte hij abrupt, verrees als een speer van achter de piano en bulderde: ‘Te vroeg!’. Het koor in zijn geheel reageerde als één stem: ‘Welke kloothommel was dat?’. Over waardering, cultuur en respect gesproken.

Tijdens het Ligymfest in Saarbrücken (1955).

Samen met Carl Gordijn (re)

Leider studieweek van de 2e christelijke hbs Den Haag. Gehouden in het conferentieoord in Overschie.

Voor ‘De Tempel’ (1953)

Lengte- en schijfspheroïde met de handleiding.

Spheroïden met handleiding