Venster

Bedrijvig in Amsterdam en omgeving

In zijn woonplaats was Croesen vooral actief in de AGOV (1). Daarnaast verrichte hij werkzaamheden voor Gymnastiekvereeniging Kracht en vriendschap (2) en was hij een tiental jaar lid van ‘de Noord-Hollandsche’ (3).

1 AGOV
Als secretaris van de AGOV was Croesen uiteraard verantwoordelijk voor de correspondentie, de (leden)administratie, de administratie rondom de vergaderingen, het bewaken van de procedures en het afwerken van de afspraken/actielijst. Daarnaast droeg hij verantwoordelijkheid voor, of was hij betrokken bij een aantal bijzondere activiteiten zoals:
  • Het regelmatig ontwerpen en indienen van leerplannen, met name bij burgemeester en wethouders van Amsterdam. Zo schreef Croesen in 1880 een Proeve van een leerplan voor het onderwijs in de gymnastiek aan de openbare scholen 1e en 2e klasse in Amsterdam;
  • Het promoten van het Volksonderwijs. Croesen was namelijk lid van de in 1866 in Amsterdam opgerichte vereniging ‘Volksonderwijs’en was voorstander van de oprichting van 'volksklassen’, de bouw van scholen (in verband met de bereikbaarheid), alsmede het (gratis) gebruik van gymnastiekzalen voor andere doeleinden. In maart 1873 startte de AGOV, in navolging van de ’s Gravenhaagsche GOV, met een cursus voor volksgymnastiek ‘waartoe leerknapen van 14 tot 18 jaar en gezellen van hoogeren leeftijd, kosteloos worden toegelaten’. Deze cursussen konden rekenen op de sympathie van overheid, werkgevers en gegoede burgers. Om deze cursussen, die duidelijk ‘voor den ambachtsstand’ bedoeld waren, uit te kunnen breiden werd in 1875 aan het stedelijk bestuur het kosteloos gebruik van enkel gymnastieklokalen van de openbare lagere scholen aangevraagd en gekregen.
    Aanvankelijk waren de cursussen alleen bedoeld voor jongens die de lagere school gingen verlaten en al hadden verlaten. Eind jaren 90 kwamen er ook cursussen voor meisjes. In 1920 waren er nog zes volksklassen maar toen rond 1924 aan de subsidie van de gemeente Amsterdam een einde kwam, werden de klassen opgeheven en hadden de schoolverlaters geen goedkoop gymnastiekonderwijs meer (Bakker et al 1931).
  • Het pleitten (1873) voor enkele uren gymnastiek aan de openbare armenscholen, zoals in de gemeente Hoorn het geval was;
  • Het houden van enquêtes, zoals die in 1880 werd gehouden onder leraren werkzaam in het middelbaar onderwijs;
  • Het mede-ontwerpen van een reglement voor de bibliotheek van de AGOV en het op orde brengen (waaronder het opsporen van verloren boekwerken) en het uitbouwen van die bibliotheek;
  • Het in 1880, na voortdurend fulmineren tegen de ‘ingeregen en ingesnoerde dameslijfjes’, bijdragen aan de oprichting van een afdeling voor dames in de AGOV;
  • Het helpen bij de organisatie van de volksfeesten in 1887 t.g.v. het bezoek van koning Willem III en koningin Emma aan Amsterdam. In het jaar daarna was Croesen lid van het bestuur van het comité voor de viering van de ‘Prinsessedag’ en was hij lid van de onder dit comité vallende commissie voor de Volksspelen.
  • 2 Gymnastiek Vereeniging Kracht en Vriendschap (K&V) In 1868 werd in Amsterdam gymnastiekvereniging K&V opgericht. Croesen werd een energiek lid van deze vereniging. Zijn verdiensten voor de vereniging waren zelfs zodanig dat hij in 1881 tot erelid werd benoemd. Dat gebeurde gelijktijdig met zijn vriend en coryfee Piet Adrian. Nadat K&V in 1884 een eigen maandblad uitbracht, was Croesen nog vier jaar redacteur van dit orgaan.

    3 De Noord-Hollandsche. Croesen werd in 1885 ook nog lid van de toen opgerichte ‘Gymnastiek Onderwijzers-Vereeniging Noord-Holland’, in het spraakgebruik ‘de Noord-Hollandsche’ genoemd. Toen deze vereniging ± 10 jaar later ophield te bestaan, meldde Croesen zich ook af als lid van de Vereeniging van Gymnastiekonderwijzers in Nederland, zoals de vereniging inmiddels sinds 1876 heette.
    Aanvraag voor eervol ontslag aan de Openbare school.

    Aanvraag ontslag (Algemeen Handelsblad, 20-02-1900)

    Bron: Documentatiecentrum KNGU Beekbergen (2023).

    Vaandel Gymnastiek Vereeniging Kracht en Vriendschap 1868

    Cover Gedenkboek GV Kracht en Vriendschap Amsterdam 1868 21 november 1918.

    Cover Gedenkboek GV Kracht en Vriendschap

    Pensioenkaart FG Croesen (Bron: Stadsarchief Amsterdam).

    Pensioenkaart Croesen