Venster

‘Correspondentieblad van de Vereeniging van Gymnastiek-Onderwijzers in Nederland’

De aanzet voor een eigen vakblad door Piet Adriaan, voorzitter van de KVLO (1871-1910).

De in 1862 opgerichte Vereniging van Gymnastiek Onderwijzers in Nederland kreeg pas eind 1903 een eigen, vooralsnog incidenteel verschijnend, 'orgaan': het Correspondentieblad van de Vereeniging van Gymnastiek-Onderwijzers in Nederland, kortweg Correspondentieblad genoemd. De aanzet tot de oprichting van dit orgaan werd gegeven door Piet Adrian , de toenmalige voorzitter van de vereniging. Het betrekkelijk geringe aantal leden liet de uitgave van een eigen vakblad eerder niet toe; in de beginperiode moest gebruik worden gemaakt van andere kanalen voor de verspreiding van het verenigingsnieuws.
Na een reorganisatie van de vereniging in 1912 werd besloten de naam van het blad vanaf 1913 te veranderen in De Lichamelijke Opvoeding. Het werd een heus vakblad met berichten van de afdelingen, boekbesprekingen en nieuws uit binnen- en buitenland. Het was voor de leden gratis en verscheen maandelijks. Nummer IV van 22 maart 1913 was een feestnummer ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de vereniging in 1912.

Het uiterlijk van De Lichamelijke Opvoeding is in de eerste decennia van de 20e eeuw nauwelijks veranderd. Daarna werden uiterlijk, opmaak en aantal nummers regelmatig gewijzigd. Vanaf 2015 zijn uitgebreide versies van artikelen maar ook bonusverhalen op een apart deel van de KVLO-website te vinden. Tevens werden andere digitale communicatiemiddelen in gebruik genomen zoals Twitter, Facebook, Vimeo en LinkedIn. Op Facebook is een besloten pagina onder de naam: gymlesoverleg en een openbare: kvlonl. Op de besloten site kunnen kwesties besproken worden door de leden zonder dat het direct openbaar wordt.

Naast De Lichamelijke Opvoeding verschenen gedurende langere of kortere tijd nog twee aan vakverenigingen gelieerde vaktijdschriften. De in 1932 opgerichte Nederlandsche Christelijke Vereeniging van Leeraren en Onderwijzers in de Lichamelijke Opvoeding (NCvLO) bracht van 1933 tot 1950 een eigen blad uit: Ons Tijdschrift..
De katholieke leraren lichamelijke opvoeding kregen in 1926 voor de eerste keer een eigen vakblad. In 1950 organiseerden zij zich opnieuw en wel in de R.K. Vereniging van leerkrachten in de Lichamelijke Oefening St. Thomas van Aquino , kortweg Thomas genoemd. Voor het bestuur was een eigen tijdschrift een belangrijk middel om de ontwikkeling van Thomas te bevorderen. Thomas had van 1957 tot 1960 een Mededelingenblad en vanaf 1960 een eigen orgaan: St. Thomas van Aquino. Na 31 losse nummers verscheen in 1966 voor het eerst een jaargang (twaalf nummers) van Thomas, zoals het blad toen ook ging heten. De oplage ging van ongeveer 300 naar zo'n 5.000 in 1979. Een groot deel van de lezers was geen Thomaslid; Thomas van Aquino telde in 1975 ruim 1.200 leden.

De Koninklijke Nederlandse Vereniging van Leraren en Onderwijzers in de Lichamelijke Opvoeding (zoals de naam van de vereniging inmiddels was) en Thomas van Aquino fuseerden in 1987: de Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KVLO) was een feit. De effectuering met betrekking tot de beide verenigingstijdschriften volgde op 1 januari 1988. De naam van het verenigingsblad werd Lichamelijke Opvoeding. Thomas van Aquino, de katholieke groepering van de KVLO, informeert haar leden sindsdien jaarlijks in vier bulletins over de activiteiten die zij organiseert.

Onvrede met de bestaande situatie of het beter willen behartigen van de belangen van de lichamelijke opvoeding leidde in de loop van de vorige eeuw tot de oprichting van diverse andere vakbladen. Op Richting en Tijdschrift van de Werkgroep Bewegingsonderwijs na waren deze echter geen lang leven beschoren.
Richting ging in 1946 van start, onder redactie van P.J. Rippe, K.H. van Schagen en J.H. Nieuwenhuis. Het maandelijks in een oplage van rond de 3.000 verschijnende blad richtte zich op 'de lichamelijke opvoeding in schoolverband' en op 'lichamelijke opvoeding en sport in hun verhouding tot het gezin, de jeugdbeweging en het bedrijfsleven' en rekende 'op de belangstelling van hen die in enig verband verantwoording op zich hebben genomen voor de mentale en physieke vorming van de Nederlandse jeugd'.
Richting ging in 1991 samen met het in 1979 door J.P. Mazure en R. Timmers gestarte Sport-Gericht. Het nieuwe blad heette tot 2003 Richting Sport-Gericht, daarna SPORTgericht. De doelgroep is nu: 'iedereen die (professioneel) geïnteresseerd is in menselijke beweging'. SPORTgericht verschijnt zes keer per jaar en bevat artikelen over de (wetenschappelijke) onderbouwing en praktische toepassing van methoden en technieken in sport, fitness, revalidatie en bewegingsonderwijs.

Het Tijdschrift van de werkgroep Bewegingsonderwijs (momenteel 't Web) is een uitgave van de in 1960 door afgestudeerden en docenten van de CALO opgerichte Werkgroep Bewegingsonderwijs. De Werkgroep, inmiddels 't Web, Netwerk rondom bewegen genoemd, draagt bij aan kritische reflectie op theoretische uitgangspunten voor bewegingsonderwijs en aan het praktisch ontwerpen en beproeven van bewegingsonderwijsleersituaties, en speelt zo een rol bij de praktische implementatie van, merendeels uit de CALO-keuken afkomstige, vakdidactische vernieuwingen.
't Web verschijnt zes keer per jaar. Het blad kent een aantal vaste rubrieken ('Zonder woorden', 'Zegt de een tegen de ander', 'Rendez-vous' en 'Il y a') en verder artikelen over lichamelijke opvoeding, sport & bewegen en bewegingsagogie & psychomotorische therapie.

Suggesties voor doorstuderen Externe links Auteurs: Harry Stegeman (versie 2012)
               Harry Stegeman en Hans Dijkhoff (versie 2019)


Uitgever Henrico ten Brink legt uit hoe het drukproces in de loop der jaren veranderde: van zetten in lood, via offset naar het digitale tijdperk.
Het eerste nummer van het Correspondentieblad van de Vereeniging van Gymnastiek-Onderwijzers in Nederland.

'Correspondentieblad' (1903)

De Lichamelijke Opvoeding, het eerste nummer van de tweede jaargang (1914).

'De Lichamelijke Opvoeding' (1914)

110 jaar Lichamelijke Opvoeding (2012).

'Lichamelijke Opvoeding' (2012)

Een tiental (hoofd)redacteuren van (De) Lichamelijke Opvoeding en haar voorloper het Correspondentieblad.

Redacteuren Lichamelijke opvoeding

Uitgeverij Ten Brink produceert (De) Lichamelijke Opvoeding al vanaf begin jaren vijftig.

Henrico ten Brink

Cover ‘Lichamelijke Opvoeding Magazine’ (2019).

Cover ‘Lichamelijke Opvoeding’ (2019)

Logo tijdschrift Olympia met stempel van de RGOV.

Logo Olympia