Diederich Herman Schmüll werd op 9 oktober 1908 geboren in een ‘plantersgezin’ in Soenggal (Sumatra). Toen hij vijf jaar was, stuurden zijn ouders s hem naar Nederland om daar opgevoed te worden door vier ongetrouwde tantes en een ongetrouwde oom. Dick zou zijn moeder nooit meer terugzien.
Als leerling van de Christelijke Hogere Burgerschool in Amsterdam bracht hij de meeste avonden door bij de . Na de HBS (1926) werkte Schmüll twee jaar in de verzekerings- en bankwereld.
Brede onderwijservaring
Vanaf 1928 volgde Schmüll een opleiding tot leraar lichamelijke opvoeding aan . Tijdens zijn studie gaf hij les aan het Montessori Lyceum in Amsterdam. Tussen zijn afstuderen (1932) en het einde van de
Tweede Wereldoorlog
verzorgde hij lessen op .
Tijdens de mobilisatie keerde Schmüll terug naar het Montessori Lyceum, om in 1941 een volledige aanstelling te krijgen aan het Kennemer Lyceum in Bloemendaal (1941-1946). In de jaren daarna combineerde hij zijn hoofdbaan met het verzorgen van
lessen aan beroepsopleidingen.
Icoon bij de Algemene Maatschappij Voor Jongeren (AMVJ)
Als jeugdlid van de AMVJ deed Schmüll ervaring op met sporten en jeugdwerk. Toen hij eenmaal leraar L.O. was, maakte hij op imposante wijze ook
beroepsmatig carrière binnen de AMVJ. Na WOII groeide de AMVJ, onder de bezielende leiding van Schmüll, uit naar een strak georganiseerde en bloeiende club.
In 1953 hij naar Canada, maar een jaar later keerde hij alweer terug, om hoofd-sportleider te worden aan Nyenrode, het toenmalige Nederlands Opleidings Instituut voor het Buitenland (NOIB) in Breukelen. Tegelijkertijd werd hij assistent-sportleider aan de Universiteit Utrecht.
‘Founding father’ van twee ‘nieuwe’ zaalsporten: volleybal en basketbal
Schmüll was oprichter van twee sportbonden: de
Nederlandse Volleybal Bond (Nevobo) en de Nederlandse Basketball Bond (NBB).
Hij werd ook de eerste voorzitter van de op 6 september 1947 opgerichte Nevobo. Die ontstond uit de Landelijke Volleyball-Commissie, waarvoor Schmüll op 18 januari 1947 het initiatief had genomen.
Op 15 juli 1947 richtte hij, op instigatie van de FIBA Europe, de NBB op. In zijn jeugd had hij de
introductie van basketbal in Nederland van zeer nabij meegemaakt. Schmüll vervulde . Zo was hij de eerste bondcoach, de eerste secretaris, ‘drie’ maal voorzitter en de eerste internationale scheidsrechter. Schmüll was als
initiator van talloze activiteiten die hij, voorafgaand aan en na de oprichting van de NBB, ontplooide in grote mate verantwoordelijk voor de verspreiding en popularisering van basketbal in Nederland.
Universitair sportleider en vernieuwend conditietrainer
Een jaar na zijn aanstellingen in 1954 in Breukelen en Utrecht accepteerde Schmüll een aanbod van om ‘leider voor de lichamelijke opvoeding der studenten’ (in casu hoofd-sportleider) te worden aan de gemeentelijke Universiteit Amsterdam. Daar coachte hij het studenten basketbalteam (1955-1960) en gaf hij,
met muzikale begeleiding, conditietraining aan de roeiers van Nereus (1955-1972). Schmüll bleef hoofd-sportleider tot februari 1971 en was daarna nog een jaar adviseur voor studentensportaangelegenheden aan de Gemeentelijke Universiteit. In zijn ‘universitaire tijd’ was hij tevens conditietrainer van de (1956-1964).
Veelgevraagd spreker, bevlogen redacteur, productief auteur en gedreven bestuurder
In zijn loopbaan vervulde Schmüll betekenisvolle rollen op en deelde hij zijn kennis en ervaring tijdens .
Zijn bijzondere journalistieke vaardigheid is zichtbaar in de productie van
enkele boeken en bijna alsmede en in zijn jarenlange (1957-1978) lidmaatschap van de redactie van
De Lichamelijke Opvoeding. Een opvallende reeks in dit tijdschrift was de serie
Schmüll was bovendien lid van vele (inter)nationale (advies)commissies en vervulde decennialang
functies binnen de vakvereniging en de AGOV.
Waardering voor zijn innige band met de lichamelijke opvoeding en sport
Schmüll was thuis in , had een mateloze belangstelling voor alles wat in de samenleving speelde en werd betoverd door de mogelijkheden van het leven. Hij zocht naar de oorzaken van verschijnselen, verdiepte zich in , was geïnteresseerd in oude culturen, de geschiedenis van het christendom en het werk van de filosoof Henri Bergson.
De veelzijdig begaafde, gedreven en geletterde Schmüll functioneerde op de plaats waar zuivere wetenschap en de dagelijkse praktijk elkaar raakten. Hij was een voortdurende vernieuwer, zowel theoretisch als praktisch, en droeg dat uit.
Vanuit zijn sociale bewogenheid, gedrevenheid voor het vak en loyaliteit voor de vakvereniging vervulde Schmüll veel
vrijwilligerswerk. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij vanwege zijn uitzonderlijke verdiensten
vele onderscheidingen heeft ontvangen.
Dick Schmüll overleed plotseling op 11 juli 1990 tijdens een vakantie in De Lutte.
Literatuurverwijzingen
Auteur: Kees van Tilborg
