Ontstaansgeschiedenis
De naam van de
familie Reijs
is nauw verbonden aan de ontstaansgeschiedenis van de Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding (HALO). Van J.H. Reijs sr. (1824-1905) is bekend dat hij, naast gymleraar bij het regiment Grenadiers en Jagers, ook leraar en opleider was bij de burgerij. Van hem een boekje teruggevonden met als opschrift
Lessen der Schermkunst (1877). Reijs sr. leidde zelf zijn zoon op, J.H. Reijs jr. (1854-1913). Deze zoon startte in 1878 een eigen gymnastiek- en schermschool in de Hoge Nieuwstraat in Den Haag. Deze een éénmansopleiding was de langste tijd gevestigd aan het Westeinde in Den Haag.
J.H. Reijs jr. was in 1889 één van de oprichters en secretaris van het Genootschap voor Heilgymnastiek. Toen begin 20ste eeuw duidelijk werd dat de overheid de exameneisen voor de opleidingen gymnastiek en heilgymnastiek zou gaan verzwaren, besefte Reijs jr. dat de éénmansopleidingen op termijn geen bestaansrecht meer zouden hebben. Hij besloot met
P. Dekker en W. Janssen te komen tot de ‘Kweekschool voor Gymnastiek en Heilgymnastiek’. Na het onverwachte overlijden van J.H. Reijs jr. kwam de uiteindelijke totstandkoming van de Kweekschool in handen van zijn zoon J.H.O. Reijs (1883-1948) en P. Dekker. Op 12 september 1912 werd hiervoor ‘Koninklijke Goedkeuring’ verkregen. Deze datum is vervolgens door de familie gebruikt als startmoment van de HALO. Feitelijk bestond de opleiding dus al veel langer.
Met Ankie Reijs (1912-1997), dochter van J.H.O.Reijs, bleef de naam van de familie lang verbonden aan de Academie. Andere personen uit de beginfase zijn voor de gymnastiek P. Dekker, F. Mulder en mejuffrouw J. Stortenbeker en voor de heilgymnastiek W. Jansen JHz en J. Penders.
Uiteindelijk werd de
wet
waardoor éénmansopleidingen niet meer mogelijk waren, bekrachtigd op 29-6-1917. Gelijktijdig werd een verzwaring van de
exameneisen
doorgevoerd.
In organisatorische zin werd in 1921 het Centraal Instituut voor Lichamelijke Opvoeding overgenomen. In 1936 werd
Jan van As
benoemd en in 1937 werd gefuseerd met het Christelijk Instituut voor Lichamelijke Opvoeding. Daarnaast bleef ook de opleiding voor
(de latere opleiding fysiotherapie) bestaan. De HALO ging in 1987 op in de Haagse Hogeschool.
Huisvesting
De eerste lessen werden gegeven in het woonhuis van Reijs aan het Westeinde 29 te Den Haag. Het onderwijs is vervolgens op vele plaatsen in Den Haag verzorgd, met als vaste uitvalsbasis het Montessorischoolgebouw aan de (latere) Laan van Poot. Deze lastige situatie duurde, ondanks de , tot 1956 toen voor het eerst van overheidssubsidiering sprake was.
Vanaf 1963 werd een nieuw gebouw aan de Laan van Poot betrokken. Bij de ingebruikname werd reeds geconstateerd dat één sportzaal en één gymnastiekzaal onvoldoende was.
Begin jaren tachtig werden vijf gymzalen bijgebouwd. Met de start van de nieuwe opleiding Sportmanagement (Sport en Bewegen) in 2003 werden medewerkersruimtes gecreëerd. Omdat de huidige locatie geen uitbreidingsmogelijkheden (bijvoorbeeld onderzoekspractica) had, werd in december 2010 het startsein gegeven voor nieuwbouw in het Zuiderpark: de
. De Sportcampus Zuiderpark werd op 14 juni 2017 officieel in gebruik genomen. De studenten zijn in september 2017 in dit gebouw gestart.
Curriculum
Het curriculum heeft in de loop der jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Door de arts Reijs had de gymnastiek en heilgymnastiek een sterke medische inslag. Daarvan getuigen de vele publicaties van zijn hand. Vervolgens kende de gymnastiek in Nederland de
'stelselstrijd'
. De Haagse Academie koos hierin een middenweg en ontwikkelde een stelsel dat bekend werd als de
'Haagse Kweekschool'
.
Met
Klaas Rijsdorp
(rector van 1961 tot 1969) begon een fase van meer theoretische en later ook wetenschappelijke onderbouwing. Daarnaast toonde hij grote interesse in de sport. Met het aannemen van , die ook in de sport hun sporen verdiend hadden, werd de Haagse Academie ook wel de Sportacademie genoemd. Rector Rijsdorp werd achtereenvolgens opgevolgd door
Peter Kramer
,
Oene Loopstra
,
Henk Mijnsbergen
, John van den Berg, Willem Looije en Elly Taal. Henk Pijning heeft veel didactische invloed gehad in de opleiding.
Studenten LO werden steeds meer opgeleid met het inzicht dat je in de opleiding sterk van elkaar afhankelijk bent, dat samenwerken een basis voor professioneel handelen is en dat samen presteren (teamgeest) de nodige inzet van iedereen vraagt.
Het probleemgestuurde onderwijs werd in de negentiger jaren ingevoerd en in het begin van deze eeuw weer verlaten. Op basis van een kreeg onder andere de integrale component, in combinatie met onderzoek, steeds meer de overhand.
De Haagse Hogeschool kent een faculteitsbreed lectoraatsysteem. De HALO en de opleiding Sportkunde/Sportmanagement ressorteren onder het kenniscentrum ‘Health Innovation’. Dit kenniscentrum kent negen lectoraten, waarvan onderstaande drie nauwe verwantschap hebben met de genoemde ‘sportopleidingen’. Bij het lectoraat ‘Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving’ (GLSO), lector Sanne de Vries, staat het bevorderen van een gezonde leefstijl van jeugd (4-24 jaar) in de regio Haaglanden centraal. Het lectoraat ‘Impact of Sport’ , lector Koen Breedveld, richt zich op het bevorderen van een vitale, veerkrachtige en inclusieve samenleving. Het lectoraat ‘Technologie voor Inclusief Bewegen en Sport’, lector Monique Berger, onderzoekt op welke wijze nieuwe technologieën mensen met een beperking kunnen stimuleren om (meer) te bewegen.
In de samenwerking van het lectoraat GLSO met de Vrije Universiteit Amsterdam heeft hoofddocent/onderzoeker Joris Hoeboer samen met hoogleraar Sport en Jeugd Geert Savelsbergh in 2021 het boek “Leer Bewegen! Motorisch leren voor de praktijk” gepresenteerd.
Literatuurverwijzingen
Externe links
Auteur: John van den Berg (Versie 2012 en 2019)
Laan van Poot, Den Haag. Nummer 4 uit de 7-delige NOS serie ‘Lijf in beweging’ (1973) over de geschiedenis en de doelstellingen van de lichamelijke opvoeding in Nederland. Bron: Beeld en Geluid.
